Medisch Lutetium uit een versneller; nog minder nut voor Pallas-reactor
Terwijl de Nederlandse kernenergielobby stelt dat de bouw van de Pallas-kernreactor in de Pettense duinen onafwendbaar is omdat alleen met een kernreactor Lutetium-177, een medisch isotoop, gemaakt kan worden, werd deze week bekend dat in Praag Lutetium met een deeltjesversneller is gemaakt. Volgens Shine, de producent, is productie van Lutetium met een deeltjesversneller goedkoper én veroorzaakt het veel minder radioactief afval dan productie met een kernreactor.
Nadat eerder bleek dat de Pallas-kernreactor overbodig zou zijn om de beschikbaarheid van molybdeen, een ander belangrijk medisch isotoop, te waarborgen, was de groeiprognose voor medisch Lutetium de volgende strohalm voor de business case van Pallas. Met dit nieuws blijven er weinig strohalmen over.
Nadat bleek dat diagnostische radio-isotopen ook zonder kernreactor kunnen worden gemaakt, richtte de Nederlandse pro-Pallas kernenergielobby, onder aanvoering van NRG, zich op het argument dat 'Pallas' er toch moest komen omdat een aantal therapeutische radioisotopen alleen in een kernreactor konden worden gemaakt. Lutetium-177 werd daarbij het nieuwe stokpaardje. Het was al langer bekend dat het mogelijk was om ook dit isotoop in versnellers te produceren, maar de aandacht van 'niet-reactor' producenten richtte zich eerst vooral op molybdeen, het meest toegepaste medische isotoop. Net als Pallas, gebruiken ook haar concurrenten de vraag naar moybdeen als uitgangspunt voor hun business case. Nu de niet-reactor producenten de wind in de zeilen hebben - de verschillende Canadese producenten vanaf 2014, Lighthouse, Shine - kijken niet-reactor producenten, net als Pallas, nu ook naar andere medische isotopen om te produceren.
In mei vorig jaar tekende Shine een samenwerkingsverband met het Tsjechische IOCB en GE Healthcare. Nu, iets meer dan een half jaar later, is de eerste medisch toepasbare dosis Lu-177 geproduceerd.
Vorig jaar oktober werd al bekend dat Actinium, waar Pallas ook al 'onmisbaar' voor zou zijn, ook door Shine met een deeltjesversneller was gemaakt.
Na de Actinium-productie, ook volgens het RIVM één van de medische isotopen waar de Pallasreactor 'essentieel' voor zou worden, valt voor Pallas nu ook het doek voor Lutetium. En er was al niet veel over.
Naschrift 30-1: Bij nadere beschouwing van het persbericht van Shine blijkt dat in het midden is gelaten op welke manier Ytterbium-176 is bestraald. Laka ging er van uit dat dat met een Shine-neutronen-generator was. Het kan zijn dat die conclusie voorbarig was.
